Overwegingen van een raadslid
De informatiebijeenkomst van het VNG over het bestuursakkoord heeft mij aan het denken gezet. Ik heb het akkoord gelezen en op me in laten werken. Dat betekent niet, dat ik alle ins en outs overzie.
Maar samenvoegend met de informatie van dinsdagavond 10 mei, heb ik de volgende overwegingen. Puntsgewijs en in willekeurige volgorde.
1. Er is weinig verschil in opvatting over de ernst van de bezuinigingen en over de zorg voor de doelgroepen, die het meest worden getroffen. En ook niet over het feit dat ook gemeentes voor een zware bezuinigingsopgave staan.
Het grote verschil zit ‘em in de manier waarop je moet omgaan met het voorliggende akkoord.
Bekijk je het bestuurlijk of louter inhoudelijk.
Als je het bestuurlijk bekijkt dan realiseer je je, dat er een regeerakkoord ligt, dat zegt dat er 18 miljard bezuinigd moet worden. Of je voor of tegen het akkoord bent, dat verandert niet. Dit gegeven is dan het vertrekpunt voor je afweging.
Bekijk je het louter inhoudelijk, dan zeg je dat deze bezuinigingen absoluut niet kunnen. Niet over de rug van de kwetsbaren in onze Zwolse samenleving.
2. Een andere overweging hangt samen met de vraag naar de risico’s van “ja” of “nee”. Kunnen we overzien wat de gevolgen zijn van ons stemgedrag.
Wat gebeurt er eigenlijk als het bestuursakkoord wordt weggestemd? Het is een totaalpakket, een resultaat van onderhandelen. Dat betekent, dat er op dossiers zaken zijn binnengehaald (compensatiekort bij WWB, tegemoetkoming gat tussen lagere vergoeding minimumloon en daadwerkelijk uit te betalen salaris zijn daar voorbeelden van, ook de uitvoeringsvrijheid voor gemeenten) maar ook dat er op onderdelen “verliezen” moeten worden genomen. Verlies je bij “nee” de onderhandelde verbeteringen. Begin je dan opnieuw? Of kan de overheid dan zeggen hoe het gaat gebeuren en wordt het dus slikken of stikken.
Wat kun je nog doen aan de punten waarover je ontevreden bent als je “ja” zegt. De VNG zegt dat het onderhandelen doorgaat, dat nog niet alles volstrekt uitonderhandeld is. De door mij getwitterde taxatie dinsdagavond, dat het eigenlijk een procesakkoord is, werd aan het slot van de vergadering bevestigd door Ralph Pans, die een vergelijkbare opmerking maakte.
3. Voor mij is het antwoord op de vraag waarover je eigenlijk een standpunt inneemt nog erg onduidelijk.
Het akkoord staat bol van de opmerkingen over commissies, die nog nader onderzoek moeten doen naar effecten van de bezuiniging en welke compensatie van het rijk dat vraagt. Hoeveel ruimte heeft de regering eigenlijk om extra compensatie te bieden. Komt het bedrag van 18 miljard niet in gevaar. Of gaan de toezeggingen, die wellicht nog gedaan gaan worden ten koste van andere instanties. Dinsdagavond werd gezegd, dat elke verbetering die het VNG onderhandelde, een extra bezuiniging betekende voor het UWV. Is dat wat we willen, of zijn we niet verantwoordelijk voor deze consequenties.
4. Het niet kunnen overzien van de effecten van het akkoord – er moet nog veel onderzocht worden – wordt ook duidelijk, wanneer het VNG desgevraagd antwoordt dat ze geen berekening kunnen geven van de gevolgen voor een gemiddelde gemeente. Ook dan blijkt weer, dat het een procesakkoord is.
5. Een overweging van een geheel andere orde. Ik heb het boek Society 3.0 van Ronald van den Hoff gelezen. Er wordt een heel hoofdstuk gewijd aan de Quango’s, de quasi autonome non gouvernementele organisaties. Daar gaat verschrikkelijk veel geld in om, zonder dat echt duidelijk is wat al die budgetten opleveren. Er zijn meer dan 3.000 van dergelijke organisaties met 120.000 werknemers, die jaarlijks 140 miljard ophalen en verstoken (pagina 59).
Mijn vraag is dan of er niet elders effectiever bezuinigd kan worden, waardoor de kwetsbaren in onze samenleving ontzien kunnen worden.
6. Op 23 mei debatteert de 2e Kamer over het akkoord. Dezelfde Kamer, die in meerderheid achter het regeerakkoord staat. Het zou mij helpen, wanneer dan meer duidelijkheid gevraagd wordt over de effecten van het akkoord op de financiele huishouding van Zwolle ten aanzien van onze sociale verantwoordelijkheid. Voorwaarde voor mij is duidelijkheid over de consequenties.
7. Hoe zit ik er nu in.
a. Ik ken de effecten niet van tegen zijn, net zo min als ik die ken van voor zijn. Het wordt dus een afweging.
b. Wat weegt zwaarder, laten zien dat je tegen bent met het risico, dat je wat je binnen hebt gehaald weer kwijt bent, of doorgaan op de ingeslagen weg, met het risico, dat pijnpunten pijnpunten blijven en terecht komen op het bord van Zwolle.
Dat brent mij bij de vraag of het mogelijk is een voorwaardelijk standpunt in te nemen. Doorgaan met onderhandelen met de afspraak dat wanneer over, pak ‘em beet, een jaar blijkt dat de te realiseren bezuinigingen op gemeenteniveau niet voor onze verantwoordelijkheid kunnen worden genomen.
Op 30 mei bespreekt de Zwolse Raad het akkoord aan de hand van een motie van de PvdA. We kunnen dan de uitkomsten van het 2e Kamer debat meenemen.
